Ngày 18 tháng 8 năm 2022, Viện Trần Nhân Tông đã tổ chức Hội nghị cộng tác viên dự án khoa học và công nghệ “Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông” (gọi tắt là Dự án Kinh điển phương Đông) khu vực miền trung tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế.
Hội nghị nhằm mục đích chia sẻ nội dung và báo cáo kết quả bước đầu đạt được sau 3 năm triển khai Dự án, đồng thời đây cũng là tiền đề quan trọng để tiến tới tổ chức Hội nghị toàn thể các cộng tác viên Dự án Kinh điển phương Đông.
Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có PGS. TS. Nguyễn Tiến Vinh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Trần Nhân Tông; TS. Đinh Thanh Hiếu, Phó Trưởng Ban chủ nhiệm kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng Biên tập Dự án; TS. Vũ Thị Hương, Ủy viên thường trực, Trưởng ban Thư ký chuyên môn Dự án; ThS. Đào Thị Tâm Khánh, Chánh Văn phòng Dự án.
Về phía khách mời có HT. Thích Đức Thanh, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế, HT. Thích Quang Nhuận, thành viên Hội đồng chỉ đạo kiêm Trưởng Ban Bảo trợ Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế, HT. Thích Hải Ấn, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế, TT. Thích Nguyên Đạt, Phó Viện trưởng kiêm Trưởng phòng Sau Đại học Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế.
Hội nghị cũng được đón tiếp các thành viên là Trưởng nhóm Phật tạng tinh yếu gồm: TS. Thích Vạn Lợi, TS. Thích Quảng Đại, TS. Thích Quang Định cùng đông đảo các nhà khoa học, các dịch giả đến từ các Viện nghiên cứu, các Trung tâm dịch thuật khu vực miền Trung.
PGS. TS. Nguyễn Tiến Vinh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện thay mặt lãnh đạo Viện Trần Nhân Tông phát biểu chào mừng các thành viên tham dự Hội nghị cộng tác viên Dự án kinh điển phương Đông, trong đó nhấn mạnh vai trò của Viện Trần Nhân Tông trong việc thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ mang tầm quốc gia và mang tầm thời đại, qua đó mong muốn mọi cộng tác viên tham gia đóng góp công sức cho dự án.HT. Thích Hải Ấn, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế thay mặt lãnh đạo Học viện phát biểu chào mừng Hội nghị và cam kết sẽ hỗ trợ hết sức cho hoạt động của Dự án trong khả năng của Học viện.TS. Đinh Thanh Hiếu, Phó Trưởng ban Chủ nhiệm – Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập giới thiệu về Dự án trong đó nhấn mạnh đây là Dự án đặc biệt trong 5 dự án trọng điểm quốc gia (Quốc sử, Quốc chí, Từ điển Bách khoa, Tri thức Việt số hoá, Dự án Kinh điển phương Đông) ở chỗ không sử dụng ngân sách mà sử dụng nguồn lực xã hội hoá. Dự án triển khai giai đoạn 1 trong 10 năm, tập trung vào dịch các bộ Phật điển, Nho điển và Đạo điển.
Tại Hội nghị, các thành viên là Trưởng các nhóm biên soạn, Trưởng Ban thư ký của Dự án lần lượt trình bày các tham luận về: “Giới thiệu Hợp phần dịch thuật Phật tạng tinh yếu và Thể lệ dịch thuật Hợp phần” (TS. Thích Quảng Đại); “Giới thiệu về Hợp phần dịch thuật Phật điển Việt Nam và Thể lệ dịch thuật Hợp phần” (TS. Thích Quang Định); “Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng một số phần mềm tra cứu hỗ trợ dịch thuật” (TS. Thích Vạn Lợi); “Giới thiệu về quy trình triển khai và tiến độ các hợp phần dịch thuật của Dự án” (TS. Vũ Thị Hương).
Trong phiên thảo luận, Hội nghị cũng đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp liên quan đến việc dịch thuật các bộ kinh tạng và kinh điển. HT. Thích Đức Thanh bày tỏ vui mừng khi Viện Trần Nhân Tông triển khai Dự án “Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông” và đặc biệt vui mừng khi có các cộng tác viên miền Trung tham gia dự án này. Hoà thượng chúc cho Dự án được thành tựu, giúp cho xã hội hiểu rằng Phật giáo không chỉ có từ đời xưa mà đời nay vẫn tiếp tục phát triển. HT. Thích Quang Nhuận, phát biểu góp ý cho Dự án về việc tổ chức dịch thuật các tác phẩm kinh điển của Phật giáo. HT. Thích Hải Ấn, phát biểu góp ý cần đưa thêm các văn hệ Pali, Sankrit vào tổ chức dịch thuật; cần có sản phẩm xuất bản để từ đó xã hội sẽ tin tưởng hơn, đóng góp nhiều hơn cho dự án; GS. TS. Thái Kim Lan cho rằng: “Đây là một công trình đồ sộ nhưng đây cũng là truyền thống Trần Nhân Tông”, do đó bà hi vọng với tinh thần khoa học, dự án có thể tập hợp được sức mạnh của quốc gia, của nhân dân, của khoa học công nghệ để hoàn thành nhiệm vụ lớn lao này; Cư sĩ Nguyễn Phố phát biểu về kinh nghiệm dịch sách để từ đó áp dụng vào dịch các tá phẩm kinh điển; TS. Thích Phước Điền trao đổi về kinh nghiệm dịch bộ Đại chính tân tu của Phật giáo Nhật Bản để từ đó rút kinh nghiệm trong quá trình biên phiên dịch các tác phẩm kinh điển phương Đông của Viện Trần Nhân Tông…
Kết luận tại Hội nghị, PGS.TS. Nguyễn Tiến Vinh bày tỏ sự cảm ơn đối với đội ngũ cộng tác viên của Dự án khu vực miền Trung trong suốt thời gian vừa qua và mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự hợp tác hiệu quả hơn nữa trong việc thực hiện nhiệm vụ của Dự án đã được Chính phủ giao.
Sau đây là một vài hình ảnh của Hội nghị cộng tác viên Dự án Khoa học và Công nghệ “Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm Kinh điển phương Đông” khu vực miền Trung.
Dự án khoa học và công nghệ “Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông” (gọi tắt là Dự án Kinh điển phương Đông) chính thức được triển khai từ ngày 20 tháng 04 năm 2019. Năm 2021 là năm thứ ba Dự án tiến hành thực hiện các nhiệm vụ theo các định hướng đã được Thủ tướng Chính phủ giao Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) tổ chức thực hiện, Viện Trần Nhân Tông là đơn vị chủ trì, thể hiện tại Quyết định thành lập Dự án cũng như Quy chế hoạt động của Dự án do ĐHQGHN phê duyệt, triển khai thực hiện và cụ thể hóa thành kế hoạch, nhiệm vụ công tác Dự án Kinh điển Phương Đông dự kiến sẽ được thực hiện trong 10 năm theo hai giai đoạn: Giai đoạn 1 từ 3/2019-2/2024, giai đoạn 2 từ 3/2024 – 2/2029. Giai đoạn 1 là công tác chuẩn bị và tiến hành dịch thuật, trong đó, Dự án sẽ thực hiện khảo sát, lên hồ sơ dịch thuật; chọn văn bản nền để tổ chức dịch thuật và tham chiếu; xây dựng bộ quy cách dịch thuật; tập huấn và chọn lọc nhân sự chính tham gia và tuyển chọn cộng tác viên; chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ dịch thuật và xây dựng cơ sở dữ liệu và thư viện tra cứu phục vụ dịch thuật. Sau đó, Dự án tiến hành dịch thuật theo hai hướng toàn dịch và toát yếu. Giai đoạn 2 là giai đoạn chỉnh lý, tiếp tục hoàn thiện và dịch thuật các bộ Kinh còn lại trong phần Chính tạng, điển tịch Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo được trước tác, chú giải tại Việt Nam.
Sản phẩm dự kiến của toàn bộ quá trình này là các bộ sách in, sách số về tinh hoa của các tác phẩm kinh điển phương Đông, bao gồm 150 quyển thuộc Chính tạng, 9 quyển Nho tạng, hai quyển Đạo tạng cùng các tác phẩm trước thuật của các đại sư Việt Nam trong lịch sử; 13 bộ kinh điển của Nho gia, cùng điển tịch Nho học Việt Nam và 3 quyển Đạo đức kinh, Nam hoa kinh, Xung hư chân kinh, cùng một số điển tịch Đạo giáo chọn lọc ở Việt Nam. Bên cạnh đó, đầu ra của dự án còn cung cấp các mô hình, giải pháp phát huy các giá trị tinh hoa của các tác phẩm kinh điển phương Đông tới cộng đồng, và đặc biệt là cơ sở dữ liệu số về bộ sản phẩm của Dự án và cổng thông tin điện tử phục vụ tra cứu rộng rãi.
Dự án không sử dụng ngân sách Nhà nước mà sẽ huy động nguồn xã hội hóa từ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Hàng năm, Dự án sẽ lên kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ thành phần trong dự án, phù hợp với nguồn ngân sách được huy động.
